Orbita, il med d’instrucziun da talian per las scolas dal Grischun talian

Orbita è in med d’instrucziun per las scolas da lingua taliana dal Grischun che metta la lingua taliana en il context dinamic d’in mund collià, pluriling e multicultural.

Orbita parta dal fatg che la lingua è l’instrument da communicaziun e da pensar il pli impurtant da l’uman. Il med d'instrucziun accumpogna las scolaras ed ils scolars sin via ad in diever da la lingua adina pli conscient, pli multifar, articulà, correct e cun senn da responsabladad en las differentas situaziuns da communicaziun.

Al cumenzament da l’onn da scola 2024-2025 vegnan publitgadas las materialias per la segunda classa da la scola primara. Ils onns sequents vegnan publitgadas mintg’onn materialias per ulteriurs stgalims da classa. Las materialias per il stgalim secundar vegnan a star a disposiziun a partir dal 2026 per l’emprim stgalim secundar e fin il 2028 per il terz stgalim secundar.

Il med d’instrucziun Orbita garantescha ina coerenza verticala tranter ils trais ciclus che correspunda als princips ed a las cumpetenzas dal Plan d’instrucziun 21 ed a la didactica da lingua per talian L1.

Tge è nov cun Orbita?

En l’ambient da scola vegnan linguas emprendidas en in context linguistic ritg, socialmain relevant e bain structurà. Activitads linguisticas sa basan sin las enconuschientschas implicitas ch’ils uffants acquistan avant la scolarisaziun. Perquai accentueschan las metodas actualas da la didactica da la lingua in’analisa funcziunala ed explicita da la lingua acquistada da maniera inductiva.

Il project Orbita correspunda al basegn da materialias adattadas per in emprender orientà a las cumpetenzas da la lingua da scola talian cun resguardar la realitad sociolinguistica en il Grischun talian.

L'orientaziun dad Orbita

Orbita s’orientescha al Plan d’instrucziun 21 ed è uschia orientà a l’instrucziun e l’emprender che sa basan sin las cumpetenzas. Il med d’instrucziun pussibilitescha d’exercitar ils sis champs da cumpetenza menziunads en il Plan d’instrucziun 21 e promova uschia las quatter cumpetenzas linguisticas (tadlar e chapir, discurrer, scriver e leger) sco era las abilitads metalinguisticas e culturalas (conscienza linguistica e schientscha litterara).

Orbita s cumpona d’in cudesch d'instrucziun e d’in carnet da lavur en furma da palpiri per mintga classa. Tant il cudesch d’instrucziun sco er il carnet da lavur èn dividids en 10 unitads d’emprender. Per il stgalim secundar èn previs dus carnets da lavur per classa che resguardan ils differents nivels da las cumpetenzas.

Il commentari per las persunas d’instrucziun stat a disposiziun en furma digitala. El cuntegna infurmaziuns essenzialas ch'èn necessarias per in diever adequat dal med d’instrucziun. Il commentari è dividì en duas parts. L’emprima part cuntegna indicaziuns generalas, renviaments al plan d’instrucziun e la basa didactica per emprender talian. La segunda part cun il titel Bussola cuntegna propostas concretas per l’introducziun da las singulas unitads sco era per la realisaziun e per la differenziaziun, er en ina perspectiva da pliras classas.

Materialias cumplementaras stattan a disposiziun en furma digitala. Ellas servan a la differenziaziun e resguardan ils basegns da las scolaras e dals scolars.

Il Manual per la reflexiun linguistica vegn a star a disposiziun a las scolaras ed als scolars a partir da la 4. classa en furma da palpiri.

 

Shop:

Orbita pon ins empustar online tar l'Uffizi per la scola populara ed il sport (USS)

Organisaziun

Dr. Franca Caspani
Co-manadra dal project, manadra dal studi Stgalim primar a la SAP dal Grischun 

Prof. dr. Vincenzo Todisco
Co-manader dal project, manader da la professura speziala per didactica da plurilinguitad integrada cun accent sin il talian 

Valeria Manna
Docenta per didactica generala a la SAP dal Grischun e collavuratura scientifica per la professura da didactica da plurilinguitad integrada cun accent sin il talian

 

Francine Walser
Docenta per didactica da las linguas a la SAP dal Grischun 

Ulteriuras persunas participadas al project 

  • Purtader da project è l'Uffizi per la scola populara ed il sport dal Grischun (USS) 
  • Collavuraturas e collavuraturs scientifics da la professura per didactica da plurilinguitad integrada cun accent sin il talian 
  • L'elavuraziun da las materialias succeda en collavuraziun cun las persunas d'instrucziun dal Grischun talian che participeschan en la gruppa da redacziun, d'accumpagnament e d'emprova 

Cooperaziuns

  • Scola populara dal Grischun talian 
  • SUPSI, Dipartimento formazione e apprendimento (DFA/ASP), Locarno
  • Eurban, studio grafico, Castel San Pietro, TI

Sustegn finanzial

  • Uffifzi per la scola populara ed il sport dal chantun Grischun (USS)

Communicaziun a las medias Orbita: L’emprim med d’instrucziun da lingua per il Grischun talian ch'é vegnì sviluppà en Svizra

Suenter las vacanzas da stad vegn duvrà per l’emprima giada il nov med didactic per l’instrucziun da talian Orbita en tut las 2. classas da las scolas talianas dal Grischun. Sviluppà da la Scola auta da pedagogia dal Grischun per incumbensa da l’Uffizi per la scola populara ed il sport (USS) e dal Departament d’educaziun, cultura e protecziun da l’ambient dal chantun Grischun (DECA), represchenta Orbita in’innovaziun impurtanta en la furmaziun linguistica da la regiun.

ulteriuras infurmaziuns

Professura Didactica da plurilinguitad integrada cun accent sin il talian

En il center da la professura stat l’occupaziun cun la didactica da plurilinguitad e cun la didactica dal talian sco lingua da scola e lingua estra. Actualmain vai en emprima lingia per promover il profil da cumpetenzas dubel da la nova generaziun da la SAP en quests champs e per sviluppar meds d’instrucziun per il rom talian sco lingua da scola e lingua estra sin il stgalim primar e secundar I.

ulteriuras infurmaziuns

Contact

Ihr Browser (IE 11) ist leider zu alt und wird nicht mehr unterstützt.