Professura
Talian e didactica da talian
En il center da la professura stat la perscrutaziun da la lingua taliana e da la didactica dal talian sco lingua da scola e lingua estra. L’accent vegn mess sin l’instrucziun da talian en il context pluriling dal Grischun e da la Svizra. Projects actuals s’occupan da la rolla dal talian sco lingua minoritara en il Grischun, tant en scola sco er en la societad. La professura sa deditgescha ultra da quai al svilup da meds d’instrucziun per il rom talian sco lingua da scola e lingua estra sin il stgalim primar e secundar I.
Manader da la professura
Accents da lavur
- Didactica da plurilinguitad
- Didactica dal talian sco lingua da scola e lingua estra
- Meds d'instrucziun per il rom talian sco lingua da scola e lingua estra
- Promoziun dal profil da cumpetenzas dubel
Projects
Project dal FNS MoMIt – Modelli mentali dell’italiano L2 nella scuola elementare (2025–2029)
En la societad datti adina puspè novas discussiuns davart l’instrucziun da linguas estras en scola. En quest connex vegnan discutads ils custs ed il niz da l’instrucziun da linguas estras, en spezial il squitsch per las scolaras ed ils scolars, las finamiras d’emprender effectivamain cuntanschidas e la relevanza da tschertas linguas estras. Il project da perscrutaziun MoMIt - Modelli mentali dell’italiano L2 nella scuola elementare («Models mentals dal talian sco lingua estra en la scola primara») da la Scola auta da pedagogia dal Grischun e da l’Universitad da Berna sa deditgescha a quest tema per il cas specific dal talian sco emprima lingua estra en il Grischun tudestg. El duai far constataziuns davart ils models mentals da scolaras e scolars da las 6. classas dal Grischun tudestg, da lur geniturs e da lur persunas d’instrucziun, q.v.d. davart lur emoziuns, lur motivaziuns e lur tenuta areguard il talian sco lingua estra da scola. Il project MoMIt vegn finanzià dal Fond naziunal svizzer.
Team: Prof. Vincenzo Todisco (SAP dal Grischun), prof. Silvia Natale (Universitad da Berna), responsabla dal project; prof. Raphael Berthele (Universitad da Friburg), dr. Oana Costache (Radboud University), partenaris da project; Giulia Soldati (SAP dal Grischun), Serena Duranti (SAP dal Grischun), dr. Alberto Giudici (SAP dal Grischun), dr. Giulia Berchio (SAP dal Grischun)
Finanziaziun: Fond naziunal svizzer (FNS), SAP dal Grischun
Durada: 2025–2029
Orbita – med d’instrucziun per la lingua da scola talian en las scolas talianas dal Grischun (2023–2028)
Il med d’instrucziun «Orbita» per l'instrucziun da talian en las scolas dal Grischun talian vegn sviluppà d’in team da 32 persunas da la SAP dal Grischun sut la direcziun da dr. Franca Caspani. Per mintga onn da scola da la scola obligatorica vegnan preparadas materialias stampadas e digitalas per scolaras e scolars sco era per persunas d'instrucziun.
Finanziaziun: Uffizi per la scola populara ed il sport dal chantun Grischun (USS)
Durada: 2023–2028
Project da KFM «Tractar sbagls en la lingua estra» (2025–2027)
In sbagl linguistic vegn en general definì en la glottodidactica sco ina divergenza dad ina norma specifica (p.ex. regla grammaticala, ortografica, pragmatica). En circuls pedagogics chaschuna il tema sbagls bleras debattas; en la perscrutaziun ha l’attenziun per quest tema chaschunà numerus studis davart Interlanguage, la conscienza metalinguistica, sco era l’efficacitad da correcturas per emprender ina lingua. I mancan dentant enconuschientschas co che las persunas d’instrucziun tractan ils sbagls e tge consequenzas che las variablas colliadas cun quels (p.ex. istorgia da la lingua, conscienza metalinguistica, abilitads metacognitivas, metoda d’instrucziun, grad d’observar il plan d’instrucziun) pon avair sin questa pratica.
En quest studi, manà da dr. Giulia Berchio (SAP dal Grischun), vegn perscrutà co che las persunas d’instrucziun da la scola primara tractan sbagls en texts da linguas estras. Il project, finanzià dal Center scientific da cumpetenza per la plurilinguitad, resguarda tut las linguas estras che pon cumparair tut tenor chantun sco emprima lingua estra en Svizra: franzos, englais, talian, rumantsch e tudestg.
Team: Giulia Berchio (SAP dal Grischun), Adrian Juric (PHTG), Vincenzo Todisco (SAP dal Grischun), Annalisa Cathomas (SAP dal Grischun), Magalies Desgrippes (PHTG), Jutta Schork (UNIFR), Nico Troianiello (Scola da la citad da Cuira), Victoria Wasner (PHTG)
Finanziaziun: KFM, SAP dal Grischun
Durada: 2025–2027
EsTeLS – Esperire il territorio e la lingua estra (2025–2027), ensemen cun SUPSI
Las scolas en la regiun dal pass dal San Bernardin sa chattan en la proxima vischinanza dal cunfin linguistic talian-tudestg. Malgrà questa situaziun geografica e malgrà ch’il Plan d'instrucziun 21 dal chantun Grischun promova programs linguistics cun differents grads d’immersiun, n'èn ils programs da scola en quest territori anc betg orientads avunda a la promoziun d’iniziativas per la scuntrada vicendaivla da la lingua taliana e tudestga.
Il project EsTeLS - Experimentar il territori en la lingua estra sa drizza a las scolas dal segund e terz ciclus en questa regiun. El ha la finamira da porscher in model didactic per l’emprender situativ (en spezial en in context extrascolar) dals roms NUS (natira, uman, societad) per il segund stgalim e NT (natira e tecnica), STS (spazis, temps e societads) ed ELT (economia, lavur e tegnairchasa) per il terz stgalim. Ils elements da la lingua estra vegnan er integrads cun agid da tecnologias digitalas (champ medias ed informatica).
Team: Barbara Beer (SAP dal Grischun), Giulia Berchio (SAP dal Grischun), Giorgia Savioni, Wolfgang Sahlfeld (SUPSI), Luca Botturi (SUPSI), Petra Mazzoni (SUPSI)
Instituziuns da partenadi: Parco Val Calanca, Parc natiral Beverin
Finanziaziun: Uffizi federal da cultura, SAP dal Grischun
Durada: 2025–2027
Team
Dr. Maria Chiara Moskopf-Janner
Dr. Giulia Berchio
Dr. Alberto Giudici
M.A. Giulia Soldati
M.A. Serena Duranti
Contact
Leiter Professur Italienisch und Italienischdidaktik