Auter ch'en autras scolas autas da pedagogia è musica in rom obligatoric a la SAP dal Grischun. Dentant è mintga studenta e mintga student talentà musicalmain? Ha mintga persuna in talent musical? Sa mintga persuna emprender da far musica cun in instrument? Tge signifitga musica sco rom da scola? E co san persunas d'instrucziun promover la musicalitad da lur scolaras e scolars en scola?
Franca Caspani, manadra dal studi Stgalim primar, en discurs cun la docenta da musica Cornelia Meier e cun ils scolasts instrumentals Christian Cantieni e Frieder Torp.
Tgi munta musica per vus?
Frieder Torp: La musica è mia zona da confort persunala ed il medem mument era mes ventil. La musica è mes dachasa.
Christian Cantieni: La musica è per mai sco in’accumpagnadra per vita duranta. Ella è ina part da mes equiliber intern.
Tge cuntegna il rom musica en scola?
Cornelia Meier: En il senn dal PI21 ed or da vista da la didactica da musica è musica quai: chantar chanzuns, splatschar ritmus, tschivlar ina melodia, sunar in instrument, sautar, tadlar musica, analisar musica, scriver musica, inventar musica e.u.v.
Avais vus ina regurdanza persunala da Vossa instrucziun da musica en scola primara?
Christian Cantieni: Jau pens ch'in project da musica u da teater saja marcant e laschia enavos fastizs impurtants da regurdientscha. Per mai eran spezialmain fascinants scolasts e scolastas che han sunà sezs in instrument en scola. Er il chantar cun pliras vuschs è stà impressiunant per mai ed è restà spezialmain en memoria.
Frieder Torp: En l'emprima classa hai jau gì in'atgna flauta ch’jau aveva construì cun mes bab. Pli tard hai sunà accordeon e tadlà musica da ländler. Quella sort musica m'ha commovì fermamain. Cun 14 onns m'ha mes bab mussà l'emprim accord sin la ghitarra. Da là davent savev’jau ch’jau stoppia emprender quest instrument.
È mintga persuna musicala?
Frieder Torp: Sch'ella ha ureglias avertas per la musica, investescha bler en quella ed exercitescha bler, gea.
Christian Cantieni: Musicala è mintga persuna che ha gugent musica ed è pronta da sa laschar en sin musica.
Cornelia Meier: Stefanie Stadler Elmer [1] ha mussà en sias retschertgas che tut ils uffants han access a la musica. Decisiv è ch’ils uffants vegnan gia fitg baud en contact cun la musica, il meglier gia durant la gravidanza. En il cas ideal succeda quai cun las pli stretgas persunas da referiment.
Deplorablamain n'han betg tut ils uffants la fortuna da pudair passentar ils onns da lur uffanza fin a l'entrada en scola en in ambient che promova la musica. Tals uffants vegnan lura savens etichettads sco "nunmusicals". Quels uffants n'èn dentant betg nunmusicals, mabain han in deficit d'experientscha constatabel. La scola ha in'obligaziun envers els che na parta betg da "nunmusical", mabain da deficits d'experientscha. Da princip han tut ils uffants plaschair da l'agir musical e pon s'exprimer musicalmain era senza enconuschientschas preliminaras.