Il hip-hoper romontsch, Ivo Orlik va novas vias professiunalas e lavura vid siu niev album «L’alva nera». (Foto Dominic Pohle)
In lumpazi daventa scolast
Il hip-hoper romontsch, Ivo Orlik – che habitescha a Cuera – va novas vias. Buc culla musica, mobein professiunalmein. El studegia numnadamein pedagogia e selegra gia ussa da returnar pli tard en Surselva e dar scola primara.
Susi Rothmund/FMR
Igl uost ha Ivo Orlik entschiet cul studi da pedagogia. Igl um da 29 onns ha fatg la scolaziun mercantila ed allura fatg la scola media professiunala. Pli tard ha el luvrau tschun onns tier Radiotelevisiun Svizra Rumantscha (RTR) sco moderatur ed ils davos dus onns ha el planisau e filmau spots da reclama tier in’agentura da medias socialas: «Sco moderatur erel jeu empau unfis da star davontier e hai tschercau in job nua ch’jeu hai saviu luvrar plitost davos la tribuna.» Omisduas lavurs han plaschiu bein ad el e tuttina di il rappunz romontsch: «Jeu hai adina puspei giu il sentiment ch’ei stoppi aunc dar enzatgei dapli e perquei davent’jeu uss scolast.» Biaras scolastas e scolasts fan gest il cuntrari, calan da dar scola e van autras vias professiunalas, biars tier RTR? – «Gie, quei constat. Forsa pudess ins evitar in ton quella tendenza, sch’ei fuss pusseivel da studiar pedagogia pér naven da 25 onns ensi. Dar scola senza ina certa experientscha dalla veta para a mi ualti pretensius», declara Ivo Orlik.
Ina tribuna nova
«Jeu selegrel da daventar scolast. Culs scolars hai jeu mi’atgna pintga tribuna e sai luvrar davon e davos quella», di igl um che fa enqual unfrenda per realisar siu siemi. Cun unfrenda manegia el il standard da viver ch’el sto strubegiar anavos pulittamein sco student. Perquei lavura el aunc empauet sper il studi e di: «Igl ei buca la veta da students sco biars s’imaginan forsa, jeu vivel buca pli a casa tiels geniturs e laschel pagar tut lezs.» Sco scolast vul Ivo Orlik secasar enzanua en Surselva, leu sappi el instruir romontsch e per haver famiglia seigi ei da siu avis pli adattau ch’el marcau. «Jeu sun staus empau in lumpazi, mo hai adina pachetau bugen il saccados per ir a scola, almeins ils emprems sis onns. Perquei less jeu esser in scolast che ha in’ureglia aviarta e simpatia per tuts, era per scolars ch’ein buc 0815. Ils lumpazis ch’jeu enconuschel han tuts fatg lur via pli tard, ei ha buca dau valanuots ordlunder.»
In album niev
Per Ivo Orlik ei la musica il hobi il pli grond ed in ventil ch’el drova per esser equilibraus. Viver dalla musica seigi denton mai propi stau el focus. Bein hagi el empauet entradas cun vender musica e dar concerts mo quei tunschessi buca per viver. El resta denton fideivels alla musica. Miez november ei sia nova canzun «nebla nera» cumparida. L’emprema strofa va aschia:
«Ti sentas tiu cor e tiu flad e tiu tgau e tiu lom e tiu spert
Sentas tiu tgierp serrau en da cadeinas da fier sco in miez miert
has schon ditg emblidau sco igl ei da trer flad intensiv tochen dem fetg profund
sesentas plitost sco in alien d’in auter planet ch’in carstgaun da nies mund»
Quei tuna empau stgir e melanconic. Igl album che cumpara l’auter onn ha num «L’alva nera» – ein tut ils tocs sin quel aschi pensivs? «Na, ei dat dus mini-albums cun mintgamai tschun tocs. Igl emprem secloma «La nera» ed ei pleins da beats pli electronics e trests. Il secund porta il tetel «L’alva», ils beats da hip-hop ein pli arius e positivs. Pia tut priu in mix dad alv e ner – empau sco la veta sezza.»
Funtauna:
Il purtret è cumparì ils 25-11-2022 en la gasetta La Quotidiana. Responsabla: Fundaziun Medias Rumantschas (FMR)
Kontakt
Wissenschaftliche Mitarbeiterin III, als Leiterin Marketing & Kommunikation