Professura
Didactica da plurilinguitad integrada cun accent sin il talian

En il center da la professura stat l’occupaziun cun la didactica da plurilinguitad e cun la didactica dal talian sco lingua da scola e lingua estra. Actualmain vai en emprima lingia per promover il profil da cumpetenzas dubel da la nova generaziun da la SAP en quests champs e per sviluppar meds d’instrucziun per il rom talian sco lingua da scola e lingua estra sin il stgalim primar e secundar I.

Accents da lavur

Team

Il team principal sa cumpona il mument da: 

  • Prof. dr. Vincenzo Todisco (manader)
    maina la professura speziala DPI talian dapi sia fundaziun l’onn 2019. El ha studegià a l’universitad da Turitg scienza litterara e linguistica taliana e franzosa. 2011 ha el doctorà a Berna en linguistica taliana. Suenter avair instruì sur onns sin il stgalim secundar II, lavura el dapi il 2002 sco docent, didacticher dal rom e scienzià a la SAPGR. El s’occupa da la didactica da plurilinguitad, da la didactica da linguas estras e dal rom da talian sco emprima e segunda lingua durant sia lavur d’instruir, perscrutar e publitgar. El è era autur da meds d’instrucziun.

  • Dr. Maria Chiara Moskopf-Janner è collavuratura scientifica. Ella ha promovì a l’universitad da Turitg UZH en linguistica taliana ed ha alura fatg retschertgas davart il talian en Svizra e davart politicas e statisticas linguisticas. Ella è persuna d’instrucziun per talian en scolas da maturitad. Dapi il 2019 lavura ella sco collavuratura scientifica per la professura speziala DPI talian.

  • Dr. Giulia Berchio è collavuratura scientifica ed ha terminà sia promoziun davart il tema structura d’infurmaziun e dominanza linguistica cun in focus sin il talian ed il tudestg svizzer a la facultad filosofica da l’universitad da Friburg 2021. Il mument è ella collavuratura scientifica per la professura speziala DPI talian a la SAP dal Grischun ed a l’Institut per plurilinguitad a Friburg.

  • Alberto Giudici è doctorand da linguistica taliana a l’universitad da Turitg e dapi 2021 collavuratur scientific a la SAP dal Grischun per la professura speziala DPI talian. Ses accents da perscrutaziun èn spezialmain la plurilinguitad e la linguistica da contact.

  • Valeria Manna è collavuratura scientifica e doctoranda. Dapi la finiziun da ses master en scienzas d’educaziun (accent psicologia pedagogica) a l’universitad da Turitg, doctorescha ella a l’universitad da Berna ed a la SAP dal Grischun davart il tema "Akademische Mobilität von Studierenden der italienischen Schweiz".

  • Stefania Crameri è dapi 2021 collavuratura scientifica a la professura speziala DPI talian da la SAP dal Grischun (vesair project QUATTRO) e doctoranda en la didactica dal rom a l’Institut per scienzas d’educaziun a l’universitad da Turitg. Ses accents da perscrutaziun èn la professiunalisaziun da persunas d’instrucziun e la promoziun dal profil da cumpetenzas dubel da la nova generaziun a la SAP, mintgamai en il champ da la didactica da plurilinguitad. Ella è scolasta primara (diplom 2017) ed ha alura fatg il studi da master en scienzas d’educaziun a l’universitad da Berna (terminà 2020).

Projects specifics

IMD Quattro

QUATTRO, das geplante innovative 4-Akteuren-Netzwerkmodell (vorerst) im Bereich der Fremdsprachen- und Mehrsprachigkeitsdidaktik (Italienisch und Französisch), knüpft an die Good Practice des Projekts GRUPIT an, das von der PHGR lanciert worden ist und einen kontinuierlichen und verbindlichen Austausch zwischen den beiden Akteuren Lehrpersonen und Dozierenden in der Entwicklung und Erprobung didaktischer Modelle und Materialien im Fach Italienisch als L2 schafft. Der Transfer Praxis <–> Theorie fördert dabei das doppelte Kompetenzprofil, die Motivation und Innovationsbereitschaft der beiden Akteure und schlägt sich direkt in der Unterrichtsqualität nieder. Zudem wird die Basis für die Durchführung eines CAS oder MAS Integrierte Mehrsprachigkeitsdidaktik geschaffen. QUATTRO knüpft an diese positiven Erfahrungen an, weitet aber das Spektrum der beteiligten Akteure auf 4 aus: Lehrpersonen (Primar und Sek I) – Dozierende (PH) – Studierende (PH) – Forschende (PH). QUATTRO ist ein institutsübergreifendes Pilotprojekt, an dem (vorläufig) zwei PHs und Kantone beteiligt sind (PHGR und PHSG). Durch gemeinsame und vernetzte Austausch-, Projektentwicklungs-, Reflexions- und Evaluationsaktivitäten gewährleisten die vier Akteure von QUATTRO den Brückenschlag und die Nutzung von Synergien zwischen Praxis und Theorie. Ziel ist, die doppelte bzw. mehrfache Kompetenzförderung aller vier Akteure (Lehrpersonen, Dozierende, Studierende und Forschende) zu gewährleisten, um so neue PH-Nachwuchskräfte zu gewinnen und bestehende zu stärken. Dies schafft ideale Voraussetzungen für Innovation in der Zusammenarbeit und in der Unterrichtsentwicklung anhand konkreter Projekte und Unterrichtssettings wie auch für die Begleitforschung. Das Projekt QUATTRO hat das Potenzial für eine langfristige Institutionalisierung und schafft dank verbindlichen Rahmenbedingungen zwischen den vier Akteuren ein nachhaltiges und wirksames Netzwerk, wie dies die ersten Erfahrungen mit GRUPIT zeigen. Es ebnet den Weg zur empirischen Beforschung des Spektrums an Möglichkeiten für eine effiziente Verbindung von Praxis und Theorie in der Aus- und Weiterbildung von Lehrpersonen.

Projektleiter:

Todisco Vincenzo

Art des Projektes:

Forschung oder Entwicklung

Projektlaufzeit:

01.08.2021 – 30.12.2024

Projektstatus:

Aktiv

IMD Antologia

Realizzazione di un’Antologia didattizzata di testi scritti da autrici e autori della Svizzera italiana appositamente per l’insegnamento dell’italiano L2 nelle scuole medie e del secondario II della Svizzera romanda e tedesca.
L’Antologia sarà in forma cartacea e pubblicata nella Collana PHGR. L’Antologia comprende in forma digitale una Guida per l’insegnante – con approfondimenti sulle autrici e gli autori, sui contenuti, sul contesto culturale della Svizzera italiana e rispettivi punti di riflessione e suggerimenti didattici - e delle Schede didattiche – sostegni per la trasposizione didattica dei testi a livello di comprensione, anche in ottica della didattica integrata del plurilinguismo (confronto tra le lingue, presa in considerazione delle conoscenze pregresse, riflessioni metalinguistiche, interdisciplinarità ecc.).

Si prevede di poter presentare l’Antologia nelle formazioni di base e continua, sensibilizzando le e gli insegnanti all’utilizzo del mezzo didattico come risorsa importante non solo per esercitare lettura e comprensione, ma per tematizzare anche il contesto culturale della Svizzera italiana.


Projektleiter:

Todisco Vincenzo

Art des Projektes:

Forschung oder Entwicklung

Projektlaufzeit:

17.06.2020 – 30.12.2021

Projektstatus:

Aktiv

IMD DL it Konzept Sprachlehrmittelreihe italienisch

Erarbeitung eines Konzepts und Erstellung einer Detailplanung für die Erarbeitung einer Sprachlehrmittelreihe für das 2. bis 9. Schuljahr in Italienisch als Erstsprache für die obligatorische Schule in Südbünden. 

Projektleiter:

Todisco Vincenzo

Art des Projektes:

Forschung oder Entwicklung

Projektlaufzeit:

31.10.2020 – 30.10.2021

Projektstatus:

Abgeschlossen

Publicaziuns specificas

Integrierte Mehrsprachigkeitsdidaktik. Auf dem Weg zu einer gestaltungsorientierten Definition (2022)

Titel:

Integrierte Mehrsprachigkeitsdidaktik. Auf dem Weg zu einer gestaltungsorientierten Definition

Author:

Cathomas, Rico; Todisco, Vincenzo; Caglia, Dominique; Moskopf-Janner, Maria Chiara; Oberholzer, Susanne

Veröffentlichung:

2022

Dokumenttyp:

Beitrag in …

Edition:

Linguisti in contatto 3 (2022)

Titel:

Linguisti in contatto 3

Untertitel:

Ricerche di linguistica italiana in Svizzera e sulla Svizzera.

Author:

Casoni, Matteo

Veröffentlichung:

2022

Dokumenttyp:

Tagungsband

Edition:

Ort:

Bellinzona

Verlag:

OLSI

In dentro e in fuori. (2021)

Titel:

In dentro e in fuori.

Untertitel:

Antologia letteraria per la scuola

Author:

Manna, Valeria; Todisco, Vincenzo; Vezzola, Ivana.

Veröffentlichung:

2021

Dokumenttyp:

Buch (Monographie)

Edition:

Ort:

Bellinzona

Verlag:

Salvioni Edizioni

ISBN:

978-88-944708-5-7

"Ina furmaziun professiunala en lingua tudestga – ina sfida per giuvenils dal Grischun talian?" (2020)

Rapport

Il rapport è vegnì elavurà da la professura speziala per didactica da plurilinguitad integrada da la SAP dal Grischun per incumbensa dal chantun Grischun. El descriva la situaziun da las emprendistas e dals emprendists dal Grischun talian or da l’optica da las persunas d’instrucziun e da las emprendistas e dals emprendists sezs, sa basond sin ina retschertga represchentativa cun agid da questiunaris e da gruppas da focus.

Guardar il rapport

Per mai è la SAP dal Grischun ina scola auta innovativa e progressiva cun in profil brigliant areguard la diversitad linguistica dal territori alpin.

Horst Biedermann, rectur da la SAP da Son Gagl

Accent da perscrutaziun Plurilinguitad.

La Scola auta da pedagogia dal Grischun rinforza las trais linguas chantunalas, pussibilitescha access ad ulteriuras linguas e promova uschia la plurilinguitad. En pli etablescha ella la professura speziala per didactica da plurilinguitad integrada, sviluppa meds d’instrucziun e fa perscrutaziun dal rom sco era da la didactica dal rom.

ulteriuras infurmaziuns

DIETA DA PLURILINGUITAD.

Ils 9 ed ils 10 da november 2023 ha lieu a Tavau la dieta „La plurilinguitad d’ina perspectiva scientifica, da scola, economica e politica“. Cun questa chaschun vegnan preschentads projects da perscrutaziun e resultats actuals. Plinavant vegn discutada lur relevanza per la scola, per la politica da furmaziun e per l’entira societad. Projects correspundents or da las davosas periodas da promoziun da l’Uffizi federal da cultura (UFC) èn centrals per quest discurs. La dieta d’expertas e d’experts vegn organisada da la SAP dal Grischun en cooperaziun cun l'UFC.

ulteriuras infurmaziuns

Contact

Ihr Browser (IE 11) ist leider zu alt und wird nicht mehr unterstützt.